Ngày nay, nấu thực phẩm bằng lò vi sóng là một công việc khá quen thuộc đối với hầu hết các bà nội trợ ở nước ta. Cụm danh từ “lò vi sóng” khi nghe qua hẳn mọi người đều thấy rất bình thường, rất gần gũi song có mấy ai biết được đằng sau nó là một câu chuyên rất tình cờ, rất thú vị về lịch sử ra đời của nó.
Lịch sử lò vi sóng
Cũng như rất nhiều những phát minh khoa học được tạo nên từ những nhận xét tình cờ khác, lò vi sóng được phát hiện, khi một nghiên cứu gia đói bụng, bực mình vì thỏi Socola trong túi bị chảy mềm trong lúc ông đang làm việc với một dụng cụ điện tử. Đó là viện kỹ sư tự học Percy Spender của công ty Raytheron Corporation.
Vào một ngày làm việc bình thường của năm 1046, ông Spencer được công ty giao cho việc nghiên cứu về phóng xạ của ống từ trường Magnetron, ống này được nước Anh sáng chế và sử dụng năm 1040 ở Châu Âu, trong Đại chiến thế giới lần thứ 2, để phát hiện quân đội Quốc Xã Đức.
Đang làm việc, ông Spencer thấy đói bụng, thò tay vào túi để lấy thỏi Socola mà bà vợ đưa cho hồi sáng, thì cục kẹo đã mềm nhũn, không ăn được. Ông ta bực mình, nhưng một câu hỏi loé ra trong óc, tại sao nó lại mềm chảy? Sáng vợ đưa cho còn cứng nhắc mà. Ông ta rủa thầm, chắc là cái ống Magnetron này nó hại mình đây. Và để thách thức, ông ta mang ít hạt bắp để cạnh ống coi xem tác dụng của ống ra sao. Bắp nổ bung, chín và ăn được. Ông ta bèn thử với quả trứng gà sống. Đồng nghiêp tò mò xúm nhau vào coi. Trứng rung độ rồi chín nổ tung toé bắn vào mặt mọi người.
Ngồi suy nghĩ, Percy kết luận là, những luồng điện tử cực ngắn phát ra từ ống Magnetron tác dụng lên thỏi Socola, quả trứng, hạt ngô làm chín các thứ này. Như vậy, sóng này cũng có thể làm chín các thực phẩm khác. Thế là, ông ta bắt tay vào việc sáng chế ra một lò nấu bằng sóng cực ngắn.
Lò nấu vi sóng đầu tiên do Percy làm ra năm 1947, cân nặng 750 cân Anh, cao gần 5 feet, giá 500 đô la tới 700 W. Trong lò, sóng điện từ phân phối không đều, có chỗ nóng nhiều (chung qunh lò) chỗ ít nóng (giữa lò). Vì thế giữa lò, thực phẩm chậm chín hơn ở chung quanh lò. Khi nấu, xếp thực phẩm theo vòng tròn, phần thực phẩm to, dầy quay ra ngoài.
Những điều cần biết về lò vi sóng
Trước khi sử dụng, nên xem kỹ và tuân theo các hướng dẫn của mỗi lò vi sóng
Chỉ dùng đồ đựng thực phẩm an toàn trong lò vi sóng. Muốn kiểm tra sự an toàn khi sử dụng lò với đồ đựng nào đó, ta đặt đồ đựng trong lò với một ly nước lạnh. Vặn lò với nhiệt độ cao trong một phút. Nếu đồ đựng không nóng là an toàn, ngược lại đồ đựng nóng hổi thì không nên dùng vì nó giữ nhiệt, thực phẩm sẽ lâu chín.
Trên thị trường, có bán đồ đựng (container) đặc biệt cho lò vi ba, nhưng cũng không cần phải sắm toàn bộ. Trong nhà có nhiều thứ có thể dùng được như, dụng cụ bằng thuỷ tinh, đồ sứ, đồ gốm, một vài loại plastic, giấy cứng đều dùng được. Vì chúng chống nhiệt, sóng chạy qua đồ nấu dễ làm nóng món ăn. Đồ nấu nóng là do nhiệt từ món ăn nấu chín lan qua chứ không do vi ba. Đĩa giấy, khăn giấy rất tốt trong việc nấu bằng lò vi ba.
Không nên dùng đồ sứ có viền kim loại sợ gây ra tia điện (Arcing). Đồ kim loại hút giữ nhiệt, làm thực phẩm lâu chín và cũng gây ra tia điện.
Hình dạng đồ nấu cũng quan trọng: với dụng cụ hình tròn, món ăn chín đều, còn hình vuông thì ở góc chín nhiều hơn. Chú ý nên dùng đồ nấu lơn hơn món ăn để khỏi tràn ra ngoài.
Không dùng các hộp làm bằng chất dẻo đựng thực phẩm bán sẵn, các hộp xốp, bao giấy nâu vì hoá chất độc từ các thứ này khi nóng có thể lẫn vào thức ăn. Không dùng đồ đựng bằng gỗ vì khi nóng sẽ nứt. Không dùng đồ đựng bằng nylon hoặc poly-ester vì có thể chảy mềm. Đừng đậy món ăn quá kín vì áp lực bên trong lên cao sẽ nổ tung. Phủ đồ nấu với miếng khăn giấy áp hoặc miếng plastic mỏng để giữ hơi ẩm cho món ăn.
Không nên dùng lá nhôm (alu-minum foil) ngoại trừ khi sách chỉ dẫn ghi dùng được.
Dùng lò vi sóng trong những trường hợp nào?
– Hâm món ăn dư vì không cần cho thêm nước, mà cũng không sợ món ăn khô cháy hoặc dính với nhau mà hương vị vẫn còn nguyên.
– Rã đá mau hơn là để ra ngoài không khí và để ở nhiệt độ thấp.
– Nấu chín thực phẩm.
– Rau đông lạnh nấu lò vi ba rất thuận lợi vì nấu mau, không cần thêm nước nên sinh tố và hương vị món ăn không mất.
– Thịt miếng lớn nấu rất tốt vì tiết kiệm thời gian.
Thời gian nấu thực phẩm bằng lò vi sóng
Thời gian để nấu tuỳ thuộc vào:
– Kích thước: Mỏng nhỏ mau hơn dầy to; dài nhỏ mau hơn vuông bự;
– Món ăn mềm, xốp khô mau hơn loại cứng, đặc, ẩm ướt.
– Món ăn nhiều đường mỡ mau nóng;
– Đồ nấu bằng chất dẻo plastic mau nóng hơn đồ thuỷ tinh, đồ gốm.
Lưu ý nên đậy đồ đựng thực phẩm bằng giấy sáp, plastic để thức ăn không bị khô và chín đều.
Sau khi tắt lò, món ăn vẫn tiếp tục được nấu chín cho tới khi nguội. Món ăn càng lớn thì thời gian này càng lâu.
Trong khi nấu, đôi khi phải khuấy thực phẩm hoặc dở chiều để phân tán nhiệt và làm thực phẩm chín đều.
Hướng dẫn để nấu ăn an toàn khi sử dụng lò vi sóng
– Không nấu khi cửa lò không đóng kín hoặc bị vênh.
– Không hâm nóng các đồ nấu bịt kín vì áp suất lên cao bình sẽ nổ.
– Không chạy lò khi không có thực phẩm trong lò.
– Luôn luôn có nước hoặc thực phẩm ướt khi dùng lò, để tránh cho ống magneron khỏi bị hư hao.
– Khi món ăn quá khô, có thể để một ly nước trong lò. Nhiều người còn cẩn thận giữ ly nước trong lò dù không dùng, phòng hờ có người bất cẩn cho lò chạy khi không định nấu nướng. Nước có mục đích hút năng lượng điện tử trường, tránh cho ống magnetron bị cháy.
– Không chiên ngập nở (deep fries) trong lò vì chất béo quá nóng gây cháy.
– Tránh mọi hư hao cho cửa lò như đè lên cửa hoặc nhấc lò lên bằng cánh cửa lò.
– Vài năm kiểm tra lò một lần coi có bị thất thoát sóng ra ngoài.
– Lau chùi và giữ cửa lò sạch sẽ để cửa luôn luôn khép kín, tránh thất thoat vi ba ra ngoài.
– Không hâm nóng hộp thực phẩm đậy kín vì áp suất cao làm nổ.
Chú ý: Khi dùng lò vi sóng để hâm sữa cho trẻ em
– Trước khi cho bú, đậy nắp, dốc ngược bình sữa vài lần cho nóng đều. bởi sự phân phối sức nóng trong lò vi ba không đồng đều, nên nhiều khi bên ngoài bình sữa thấy lạnh mà sữa trong bình lại nóng quá.
– Tháo núm bình sữa trước khi hâm, tránh phỏng miệng con vì núm cao su quá nóng.
– Hâm sữa bằng bình plastic an toàn, trong suốt, không mầu. Tránh bình bằng thuỷ tinh vì có thể nứt.
– Thử vài giọt sữa trên mu bàn tay coi có nóng quá không.
Đặc biệt lò hiện nay vi sóng rất an toàn cho người mang máy điều hoà nhịp tim (pacemaker) vì các y cụ này đều được che chở chống phóng xạ hoặc vi sóng.
Nguồn: ST
